(Interieur)architectuur draagt bij aan de behandeling van een (levensbedreigende) ziekte

(Interieur)architectuur draagt bij aan de behandeling van een (levensbedreigende) ziekte

20 oktober 2022

Patiënt: ‘How long have I got?’

Dokter: ‘The average is three to four months’

Een diagnose van kanker raakt je als een stomp in de maag. Andere ziekten kunnen net zo levensbedreigend zijn, maar de meeste patiënten weten niets over hen. Iedereen weet dat kanker pijn betekent, vreselijke behandelingen en een vroege dood.

Dokter: ‘And I’m so sorry, dear, but could we move you to the corridor? We have so many patients waiting…’

Geen verdere informatie. Landschapsarchitecte Maggie Keswick Jencks en haar man werden vriendelijk gevraagd om te verhuizen naar een gang zonder ramen nadat ze voor de tweede keer werd gediagnosticeerd met borstkanker en er geen verdere behandeling meer mogelijk was (Keswick Jencks, 2007).

Na deze ervaring begon Maggie zich te realiseren dat, hoe goed de behandeling van kanker ook is, er in het ziekenhuis maar weinig tijd is voor mentale ondersteuning (Keswick Jencks, 2007). Als gevolg hiervan gingen Maggie en haar man aan de slag met het maken van een blueprint van een omgeving waar mensen die getroffen zijn door kanker naar toe kunnen om het nieuws te laten bezinken en vooral ook informatie, emotionele steun en praktisch advies ontvangen. Kortom, een plek waar mensen die hetzelfde doormaken elkaar kunnen ontmoeten en met elkaar ervaring kunnen delen. 

Kort na haar dood in 1996 opende het eerste Maggie’s Centre, gebaseerd op haar blueprint, naast het Western General Hospital in Edinburg (Schotland). Vandaag de dag zijn er 26 Maggie’s Centres verspreid over het Verenigd Koninkrijk en daar buiten, die allemaal zijn ontworpen door verschillende architecten uit de hele wereld. Zesentwintig totaal verschillende centra, maar allemaal bevatten ze dezelfde kracht: ze geven hoop in tijden van onzekerheid.

Dus ja, (interieur)architectuur heeft de kracht om een gevoel van hoop te creëren en vervolgens bij te dragen bij de behandeling van een (levensbedreigende) ziekte.

1. Maggie’s formule

Hoewel het interieur van elk Maggie’s Centre uniek is, is de gedeelde ervaring die elk centrum creëert geen toeval, maar eerder een antwoord op een zorgvuldig overwogen en veeleisende architecturale opdracht (Maggie’s, 2022). Maar hoe ziet zo’n omgeving er uit? Kortom bevat elk centrum:

  • een rustige, vriendelijke en gastvrije omgeving, vol licht en warmte;
  • een keukentafel als kern;
  • blikken en uitzichten op de omringende natuur;
  • doordachte ruimtes om privacy te vinden en plaatsen om samen te komen als groep.

"Maggie’s Centre onderscheidt zich van het ziekenhuis niet alleen door zijn niet-klinische omgeving, maar vooral door hulp te bieden die gericht is op de persoon zélf en niet op de ziekte."

Met andere woorden, elke centrum bevat alle sleutelelementen uit omgevingspsychologie om een helende zorgomgeving te creëren (lees meer over deze sleutelelmenten in onze fact check ‘een interieur kan actief bijdragen aan het welzijn van de mens’). Bovendien onderscheidt Maggie’s Centre zich van het ziekenhuis niet alleen door zijn niet-klinische omgeving, maar vooral door hulp te bieden die gericht is op de persoon zélf en niet op de ziekte.

2. (Interieur)architectuur van hoop

Op basis van het onderzoek dat Stien Poncelet uitvoerde in Maggie’s Centre Oxford voor haar thesis tijdens haar masteropleiding omgevingspsychologie (University of Surrey), kan gesteld worden dat niet enkel de omgeving maar vooral de wisselwerking tussen de gebruikers en hun omgeving voor deze helende ervaring zorgt. In dit onderzoek werd onderzocht hoe de ontworpen balans tussen sociale interactie en privacy een therapeutisch effect heeft op mensen die getroffen zijn door kanker. Hieronder een kort fragment uit Stien haar masterproef.


Net zoals verschillende medewerkers van Maggie’s beschrijven, heeft het centrum het doel om een omgeving te creëren die hoop koestert:

“Oh god, it’s the most powerful thing *laughs*. I think it’s important because when you’re facing so much uncertainty, and whether you’re the person with cancer or your loved one is the person with cancer, I think to be able to have some hope that there’s light at the end of that is the most powerful thing you can be offered.”

Om te begrijpen hoe Maggie’s hoop stimuleert bij kankerpatiënten en hun naasten, is het belangrijk om te erkennen dat het hele pakket van zowel mensen als de omgeving bijdraagt aan de helende ervaring. In het onderzoek kwam naar voren dat deze helende ervaring vooral tot stand komt door de interactie met de mensen (medewerkers, vrijwilligers en medepatiënten), en daar bovenop worden deze interacties ondersteund of zelfs gestimuleerd door het gebouw:

“I think it is really important to recognize that the people in the building make a huge difference. You meet people, you greet people and welcome them in. But I think the building adds a huge amount to that.”

Had je graag nog meer informatie over omgevingspsychologie of over Maggie’s Centre? Laat hieronder een bericht achter.

Referenties: